Budynki sakralne
Rzymskokatolicka świątynia parafialna Narodzenia Panny Marii
Nowy kościół poświęcony Pannie Marii (była także patronką królów węgierskich) został zbudowany w Michalovcach pod koniec 13. wieku przez panów z Michalowiec (Nagymihályi). Świątynia znajdowała się w ówczesnym centrum, a później prawdopodobnie stała w centrum placu. W 14. wieku w pobliżu kościoła znajdowała się szkoła parafialna (pisemna wzmianka o niej jest jedną z najstarszych zapisów o szkole parafialnej w całej Słowacji). W 16. – 18. wieku świątynia kilkakrotnie zmieniała swojego „właściciela” (naprzemiennie należała do protestantów i rzymskich katolików). Pod koniec 17. wieku została zniszczona i spalona. W 18. wieku została przywrócona przez patrona - hrabiego Imrycha Sztáraya. Pierwotny gotycki kościół uzyskał w taki sposób barokowy wygląd. Do dziś zachował się gotycki dzwon w wieży kościelnej, we wnętrzu świątyni można zobaczyć gotycki pastofor, późnorenesansowe epitafium nieznanego szlachcica, barokowy ołtarz z 1721 r. z młodszym ołtarzowym obrazem Narodzenia Najświętszej Panny Marii (ołtarz przywieziono tutaj z kościoła jezuitów w Użgorodzie), tablica pamiątkowa (jako pamiątka restauracji kościoła) z 1749 r., rokokowa ambona lub ławka patronacka z 19. wieku. Nad głównym wejściem do świątyni umieszczona jest tablica pamiątkowa z napisem z 1784 r. Ciekawość dzisiaj wywołują ówczesne krypty, w których pochowani są członkowie rodziny patronów kościoła (pogrzebanie w krypcie, wierzący mogli sobie opłacić jeszcze w drugiej połowie XVIII wieku), i broń, którą podobno mieli ukryć spiskowcy przed władcą we wnętrzach świątyni pod koniec XVIII wieku.
Świątynia Grekokatolicka św. Ducha
Zbudowany w latach 1934–1935 w stylu neobizantyjskim. Fundamenty klasztoru redemptorystów zaczęto kopać we wrześniu 1930 r., konsekracja kamienia węgielnego klasztoru odbyła się 12 października 1930 r., prace budowlane zakończono w 1931 r. (zrealizowane przez firmę budowlaną Rozhon). W latach 1934 - 1935 firma budowniczego z Michalowiec Juraja Byrtusa zbudowała samą Świątynie Zesłania św. Ducha w stylu neobizantyjskim. Dzięki wysiłkom wszystkich zaangażowanych stron świątynia została ukończona za mniej więcej rok, konsekracja została wykonana przez biskupa Aleksandra Stojkę 29 września 1935 r. W ceremonii wzięło udział około 50 kapłanów i około 15 000 wiernych. Wszystkie obrazy i ikony z kaplicy klasztornej przeniesiono następnie do nowej świątyni. Opracowanie nowych ikon powierzono malarzowi Jozefowi Bokszayowi z Użgorodu, projekt architektury ikonostasu, baldachimu nad tronem, ambony i stołu ofiarnwgo wykonany przez Vladimíra Sicińskiego. Wnętrze świątyni stopniowo urządzało się.
Po interwencji państwa w relacje kościoła świątynia należała do kościoła prawosławnego w latach 1950–1990 (został katedrą poświęconą Trójcy Świętej). W latach 1986-1988 we wnętrzu znajdowały się ikony naścienne o rozmiarach ponadżyciowych, które rozpisali malarzy ikon ze Związku Radzieckiego (pomagali im także dwaj słowaccy teologowie)
Obecnie klasztor i świątynia znów należą do pierwotnych właścicieli - redemptorystów. Parę lat temu zostały uroczyście położone pozostałości błogosławionego Metody Dominika Trczki. Obok świątyni znajduje się dzwonnica z 3 dzwonami (poświęcona w latach 30. XX wieku).
Greckokatolicka świątynia parafialna Narodzenia Najświętszej Matki Bożej
W połowie 18. wieku nabożeństwo dla uniatów michałowskich (później grekokatolików) prowadził w miejscowym kościele rzymskokatolickim duchowny z Topolan (była to niezależna wioska, która jest dzisiaj lokalną częścią Michalowiec). Fakt, że w Michalovcach istniała greckokatolicka świątynia, nie został wspomniany nawet podczas wizytacji kanonicznej jagierskiego biskupa rzymskokatolickiego z 1773 r. Niejednoznaczność dotycząca początku budowy lokalnej świątyni grekokatolickiej była impulsem do stworzenia różnych, nieuzasadnionych wersji. Pierwsza stwierdza, że w miejscu obecnej świątyni stała wcześniej drewniany „cerkiew” obrzędu wschodniego. Inna wspomina, że w drodze z Koszyc do Mukaczewa rzekomo zatrzymała się imperatorka Maria Teresa w Michalowcach, a kiedy zobaczyła niedokończoną świątynię (zbudowaną tylko przez okna, pokrytą słomą i w której odbywały się nabożeństwa – podobno budowę zatrzymała cholera), wysłała tu 28 robotników, aby dokończyli budowę świątyni.
Nad głównym wejściem do tego budynku sakralnego znajduje się rokokowy kartusz z dwugłowym orłem z koroną cesarską i wstążką napisowa w cyrylice z treściami religijnymi – widoczny jest tutaj również rok, prawdopodobie datujący budowę. Barokowo-klasycystyczna świątynia greckokatolicka została całkowicie ukończona zgodnie z planami tereziańskiej rady budowlanej prawdopodobnie dopiero w 1787 roku. Meble świątynne pochodzą głównie z 20 wieku, obrazy na ścianach i suficie wnętrza pochodzą z 1985 roku.
Kaplica św. Antona Paduańskiego
Kaplica na Górce (Hradok) uważana jest za wolny egzemplarz gotyckiej Kaplicy św. Michała w Koszycach. Wraz z pomysłem zbudowania neogotyckiej kaplicy - rodzinnego grobowca rodziny Sztáray - przyszedł hrabia Anton Sztáray. Nie dożył się jednak jego realizacji - zmarł zaledwie kilka dni przed rozpoczęciem budowy (kierowaniem prac budowlanych, które rozpoczęły się 2 września 1893 r., zlecono Viliama Fröde - niemiecki architekt, autor projektu). A więc budowa została sfinansowana przez zarządcę majątków rodziny Sztáray, ewent. żona hrabiego Franciszka Batthyaniego. Kaplica św. Antona Paduańskiego w Hradku została dokończona i poświęcona w 1898 roku. W wieży znajduje się dzwon, który odlał Ferencz Valser w Budapeszcie w 1894 roku, a nad wejściem - w tympanonie – wyjątkowo wygląda herb rodziny Sztáray, który powstał w 1893 roku. W kaplicy i przed nią byli pochowani członkowie rodziny Sztáray, ewent. ich krewni. W pobliżu kaplicy znajduje się cmentarz Armii Czerwonej, duży cmentarz żydowski i dom, w którym mieszkał i pracował malarz Teodor Józef Mousson (dziś znajduje się tutaj obserwatorium).
Kościół Rzymskokatolicki w miejscowości Ruska
Wśród kościołów w Dolnym Zemplinie, reprezentujących ważne zabytki kultury i historii, należy do najczęściej odwiedzany przez turystów jest rzymskokatolicki gotycko-renesansowy kościół w miescowości Ruska (z drugą nawą dodaną w latach 1912–1920), w którym był w 1572 r. pochowany słynny egerski kapitan zamku István Dobó. W 2008 r. jego szczątki były odkryte podczas naprawy podłogi kościoła w krypcie, zostały uroczyście znowu pochowane w odrestaurowanym nagrobku w świątyni. Kościół jest ważnym zabytkiem kultury wsi. Składa się z dwóch naw, bogato zdobiony malowidłami ściennymi. Pierwotnie kaplica została zbudowana w latach 1150-1200, aż Dobó kazał rozbudować kościół. Obecny wygląd kościoła istnieje od czasu rekonstrukcji w r. 1914 - 22.
Kostol w Klokoczowie
Kościół grekokatolicki w podwyhorlatskiej miejscowości Klokočov, który ma charakter miejsca pielgrzymkowego, również ma wysoką i regularną frekwencję. Kościół jest odwiedzany z powodu cudownej płaczącej ikony Matki Bożej. Stało się to w 1670 r. podczas wojen kuruców, kiedy armia ciągnęła do Michalowiec. Ludzie zbierali się ze strachu w drewnianej świątyni. Kiedy rabujące wojsko było blisko, twarz Matki Bożej pociemniała i zaczęła łzawić. Żołnierze spalili świątynię następnego dnia, ale ikona nie została uszkodzona.
Fotoalbum k článku
Zväčši